آیا ارتباط مشخصی بین ویژگیهای جمعیت‌شناختی و شاخص‌های تکانشگری در آلودگی به ویروس انسانی کمبود ایمنی در میان معتادان بی‌خانمان تزریقی وجود دارد؟

بیان مسئله: در ایران استفاده تزریقی از هروئین، شایع‌ترین علت موارد ثبت‌شده ابتلا به ایدز می-باشد. سوء مصرف تزریقی مواد از روشهای شایع مصرف مواد افیونی در معتادان بی‌خانمان یا کارتن خواب می‌باشد. در مطالعات مختلف اما محدود ارتباطات مشخصی بین سوء مصرف مواد، تزریق با سرنگ مشترک و انجام رفتارهای مخاطره جویانه مرتبط با آلودگی به HIV و ویژگیهای شخصیتی و رفتاری از جمله شاخصهای تکانشگری یافت شده است. روش اجرا: با توجه به شیوع بالای اعتیاد تزریقی به هروئین در معتادان بی‌خانمان در سطح شهر تهران، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در همکاری با وزارت بهداشت در طرح جمع‌آوری افراد بی‌خانمان از سطح شهر، اقدام به درمان معتادان تزریقی این گروه با روش درمان نگهدارنده با متادون به مدت 3ماه در مرکز توانبخشی و بازپروری شفق نمود، در حین این دوره درمانی، آزمایشات سرولوژیک جهت تشخیص و اجرای مداخلات بعدی در مورد آلودگی به ویروس نقص ایمنی انسانی (واکا) انجام شد. این مطالعه جهت بررسی و مقایسه تعدادی از شاخص‌های رفتاری در میان 2 گروه افراد آلوده به واکا (HIV+) و افراد غیرآلوده (HIV-) قبل از خروج از مرکز درمانی شفق و در حین درمان با متادون صورت گرفت. در این مطالعه 52 نفر(25 نفرHIV+ و27 نفر HIV-) انتخاب شدند و برای جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه‌های تکانشگری بارت و آیزنک و آزمون کاهش اهمیت تعویقی ، فرم اطلاعات دموگرافیک و مصاحبه بالینی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: نتایج این مطالعه حاکی از آنست که ابتلا به واکا و سابقه تزریق مواد با هم رابطه دارند(P=0/001)، همچنین ابتلا به واکا با سابقه زندان نیز مرتبط است (P=0/03). از طرفی تحلیل نتایج پرسشنامه های بارت و آیزنک حاکی از آنست که تفاوت افراد در مقیاس تکانشگری آیزنک در بین دوگروه تحت مطالعه معنادار است. جمع بندی: بالابودن مقادیر تکانشگری در میان معتادان تزریقی بی خانمان و احتمال بالای استفاده از سرنگهای مشترک در آنها در مقایسه با گروه های دیگر معتادان تزریقی می تواند زمینه ساز گسترش ایدز در میان آنها گردد. در این میان شدت بیشتر اختلالات تکانشگری و دفعات بیشتر استفاده از سرنگ مشترک از عوامل پیش‌بینی کننده احتمال بالاتر ابتلا به ایدز در این گروه می‌باشد.